संकर तरबूज शेतीसाठी एकत्रित शिफारसी
कृषी हवामान परिस्थिती: तरबूज गरम व कोरड्या हवामानात चांगला उत्पादन देतो. तापमान 20°C पेक्षा कमी असल्यास उगम दर कमी होतो. पाला व थंडी फसल वाढीसाठी घातक आहे. उच्च तापमान, कमी आर्द्रता व भरपूर सूर्यप्रकाश हे फळाचा चव आणि गोडवा सुधारण्यासाठी उपयुक्त असतात.
पेरणीचा कालावधी:
मैदानी भागात ऑक्टोबरपासून मार्चच्या पहिल्या आठवड्यापर्यंत पेरणी केली जाते. तथापि, फेब्रुवारीचा मध्य हा सर्वात योग्य काळ मानला जातो.
बीज दर:
1.0 ते 1.25 किलो/हेक्टर
अंतर:
ओळींमधील अंतर – 250 सें.मी.
पेरणीतील अंतर – 60 सें.मी.
खत व्यवस्थापन:
शेणखत (FYM):
हेक्टरला 30-40 बैलगाड्यांएवढे नीट कुजलेले शेणखत वापरावे.
NPK शिफारस (कि.ग्रा./हेक्टर):
|
अवस्थेप्रमाणे |
नायट्रोजन (N) |
फॉस्फरस (P) |
पोटॅश (K) |
|
रोपांची लावणी |
80 |
100 |
100 |
|
तिसरी पाने येईपर्यंत |
40 |
0 |
0 |
|
फुलोरा येण्यापूर्वी |
40 |
0 |
0 |
|
एकूण |
160 |
100 |
100 |
नोट:
40 किग्रॅ नायट्रोजन = 87 किग्रॅ युरिया
100 किग्रॅ फॉस्फरस = 217 किग्रॅ डीएपी
100 किग्रॅ पोटॅश = 166 किग्रॅ एमओपी
कीड व्यवस्थापन:
मावा (माहो):
इमिडाक्लोप्रिड (कॉन्फिडॉर) – 0.6 मि.ली./लिटर
थायामेथोक्साम (अक्टारा) – 0.3 ग्रॅम/लिटर
मेटासिस्टॉक्स – 2 मि.ली./लिटर
मोनोक्रोटोफॉस – 1.5 मि.ली./लिटर
डायमेथोएट (रोगोर) – 25 मि.ली./लिटर
पानावरील अळ्या व कीड:
मेलाथियान – 2 मि.ली./लिटर
क्विनॉलफॉस (एकालक्स) – 2 मि.ली./लिटर
कार्बारिल (सेविन) – 3 ग्रॅम/लिटर
फळमाशी:
फळं काढल्यानंतर जमिनीत खोल नांगरट करावी व संक्रमित फळं व पाने नष्ट करावीत.
मेलाथियान – 2 मि.ली./लिटर
कार्बारिल / लेबायसिड – 1.25 मि.ली./लिटर
एकालक्स – 2 मि.ली./लिटर
रोग व्यवस्थापन:
पिठ्या रोग (Powdery Mildew):
डायनो कॅब (काराथेन) – 0.5-1.0 मि.ली./लिटर
ट्रायडिओमॉर्फ (कॅलिक्सिन) – 3 ग्रॅम/लिटर
तुषार रोग (Downy Mildew):
मेटालॅक्सिल + मँकोझेब (रिडोमिल) – 1.5 मि.ली./लिटर
फ्यूझेरियम वाळवण (Fusarium Wilt):
चार ते पाच वर्षांनी पिकांचा फेरपालट करावा.
बियाण्यांची प्रक्रिया कार्बेन्डाझिम (बाविस्टिन) ने करावी.
अँथ्रॅक्नोज:
पिक फेरपालट अवश्य करावा.
मँकोझेब (डायथेन एम-45) – 2 ग्रॅम/लिटर
कार्बेन्डाझिम (बाविस्टिन) – 1 ग्रॅम/लिटर
मोझेक विषाणू:
मावा, पांढरी माशी व चुरडा अशा वाहक कीटकांपासून संरक्षण करावे.
उच्च उत्पादनासाठी शिफारसी:
बीज उगमासाठी तापमान – 20-25°C
वाढीसाठी आदर्श तापमान – 25-30°C (दिवसाचे)
40°C पेक्षा अधिक तापमान असल्यास नर फुलांची संख्या वाढते आणि फळं गोलसर होतात.
माती – 5 ते 5.7 पीएच, हलकी, सुपीक व चांगली निचरा असलेली असावी.
2-4 पाने असताना बोरॉन, कॅल्शियम व मोलिब्डेनम – 3 ग्रॅम/लिटर प्रमाणात फवारणी करावी.
पिकाची लागवड:
प्रति एकर सुमारे 4166 रोपे असावीत
रोपांमधील अंतर – 60 से.मी.
ओळींमधील अंतर – 160 से.मी.
नमी व्यवस्थापन:
फळ पिकेपर्यंत शेतात पुरेशी नमी असावी.
