भाताचे भरपूर उत्पादन मिळविण्यासाठी टिप्स
जमिनीची निवड: धान (भात) पिकासाठी चांगली निचरा होणारी,ＰＨ पातळी 6.0 ते 7.0 दरम्यान असलेली आणि पोषक तत्वांनी युक्त जमीन चांगली असते. गाळाची आणि पाण्याचा चांगला निचरा होणारी जमीन भातशेतीसाठी योग्य असते.
शेताची तयारी : खोल नांगरट करा आणि शेतात पाणी भरा आणि रोटाव्हेटरने खड्डा तयार करा.
|
धानाचा प्रकार |
बियाण्याचे प्रमाण (प्रति एकर) |
|
बासमती धान |
6 ते 8 कि.ग्रा. |
|
पलमल (पी.आर.) धान |
8 ते 10 कि.ग्रा. |
|
हायब्रिड (संकरित) धान |
6 ते 7 कि.ग्रा. |
रोपवाटिकेत पेरणीची वेळ
- कमी कालावधीचे वाण: १५ मे ते ३० जून
- मध्यम मुदतीचा आणि संकरित: १५ मे ते ३० मे
- बासमती तांदूळ: जूनचा पहिला पंधरवडा
नर्सरी तयार करणे
- एक किलो. बियाण्यांसाठी रोपवाटिकेसाठी २५ चौरस मीटर क्षेत्र योग्य आहे.
- युरिया १ किलो, १ किलो. डीएपी आणि ५०० ग्रॅम. गाळ काढताना प्रति १५० चौरस मीटर जस्त घाला.
प्रत्यारोपण
- पेरणीनंतर १५ दिवसांनी एक किलो. संध्याकाळी युरिया घाला.
- रोपे उपटण्याच्या एक दिवस आधी रोपवाटिकेत पाणी द्या जेणेकरून मुळे तुटणार नाहीत.
- बासमती तांदळाची २०-२५ दिवसांची रोपे आणि इतर भाताच्या धान्यांची २५-३० दिवसांची रोपे लावा.
- लावणी करण्यापूर्वी, रोपाला २ ग्रॅम द्या. बकानी रोग रोखण्यासाठी रोपाला कार्बाडाझिम प्रति लिटर पाण्यात कमीत कमी अर्धा तास भिजवा.
- झाडाची वरची ३-४ सेमी लांबी. भाग तोडून टाका.
खत व्यवस्थापन :
|
धानाचा प्रकार |
युरिया (कि.ग्रा.) |
डीएपी |
पोटॅश |
झिंक सल्फेट |
|
बौनी बासमती |
70 |
30 |
25 |
10 |
|
लांब बासमती |
40 |
30 |
25 |
10 |
|
संकरित धान (हायब्रिड) |
115 |
60 |
25 |
10 |
- पेरणीच्या वेळी डीएपी आणि पोटॅश द्या.
- लागवडीनंतर १०-१५ दिवसांनी युरियाचे अर्धे प्रमाण आणि झिंक सल्फेटचे पूर्ण प्रमाण.
- उर्वरित युरियाचा अर्धा भाग ६ आठवड्यांनी घाला.
तण नियंत्रण:
खालीलपैकी एक तणनाशक वापरा:
लावणीनंतर तीन दिवसांनी: बुटाक्लोर ५० ईसी – १२ लिटर प्रति एकर, प्रीटिलाक्लोर ५० ईसी - ८०० मिली. प्रति एकर
लावणीनंतर १५-२० दिवसांनी: बिस्पायरी बॅक (नोमिनी गोल्ड) - १०० मिली प्रति एकर, मेट्सल्फ्यूरॉन मिथाइल २० डब्ल्यूपी - ८ ग्रॅम. प्रति एकर
हानिकारक कीटक
खोडकिडा: ८ किलो. हरभरा. कार्टाप हायड्रोक्लोराइड (पदान) ४ ग्रॅम किंवा ५ किलो. फिप्रोनिल (रीजेंट) 03 ग्रॅम प्रति एकर. जेव्हा बाळंतपणाची अवस्था येते तेव्हा २० मि.ली. फ्लुबेंडामाइड (टाकुमी) ३९.३५% प्रति एकर फवारणी करा.
पानांचा आवरण:
५० ग्रॅम. फ्लुबेंडामाइड (टाकुमी) २०% एससी किंवा १२० ग्रॅम. पायमेट्रोझिन (चेस) ५०% डब्ल्यूजी. ते २०० लिटर पाण्यात मिसळून प्रति एकर फवारणी करावी.
प्रमुख आजार
बद्र (स्फोट): रोपवाटिका कोरडी राहू देऊ नका आणि १५ जुलैपूर्वी पुनर्लागवड करा. किंवा मान तोडून शेतात ओलावा टिकवून ठेवा आणि कणसे येताना ते कोरडे राहू देऊ नका.
२०० मि.ली. अमिस्टार टॉप (अ‍ॅझोक्सीस्ट्रोबिन १८.२% + डायफेनोकोनाझोल ११.४% एससी) प्रति एकर २०० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.
शीथ ब्लाइट: २०० मिली. अमिस्टार टॉप किंवा ४५० मि.ली. घेतले. व्हॅलिडामायसिन (शीठमार) 3% एमएल प्रति एकर फवारणी करा.
